Gözün beyaz kısmında leke nedir?

Gözün Beyaz Kısmındaki Lekeler: Neden Olur, Ne Yapmalı?

Gözünün beyaz kısmında, yani sklera dediğimiz o beyaz yüzeyde bir leke fark ettiysen, ilk tepkin panik olabilir. Ama derin bir nefes al, bu lekelerin çoğu ciddi bir şeyin habercisi değil. Yine de ne olduklarını ve ne zaman endişelenmen gerektiğini bilmek önemli. Deneyimlerime göre, bu durumla karşılaşan birçok insan var ve genelde temel birkaç sebebi var.

Pterjium ve Pinguecula: Gözdeki Yaygın Misafirler

Gözünün beyaz kısmında görebileceğin en yaygın lekelerden ikisi pterjium ve pinguecula. Adları biraz karmaşık olsa da aslında oldukça basit iki durum:

• Pinguecula: Bu genellikle gözünün buruna yakın tarafında, beyaz kısımda yer alan, hafif sarımtırak, kabarık bir lekedir. Göz yüzeyindeki bir tür doku dejenerasyonudur. Güneş ışığına (özellikle UV ışınlarına), rüzgara ve toza uzun süre maruz kalmak pingueculanın oluşmasına neden olabilir. Genellikle gözde kaşıntı, yanma veya kuruluk hissi verebilir ama görmeyi etkilemez. Ben 40 yaş üstü insanlarda çok daha sık görüyorum.
• Pterjium: Bu, pingueculanın bir adım ilerlemiş halidir diyebiliriz. Pterjium, gözünün beyaz kısmından başlayıp kornea denilen gözünün renkli kısmına doğru büyüyen etli, üçgen şeklinde bir doku olabilir. Pinguecula gibi, bu da güneş, rüzgar ve toz gibi çevresel faktörlere bağlı olarak gelişir. Eğer pterjium büyürse ve korneanın merkezine doğru ilerlerse, görmeni bozabilir, çünkü ışığın retinaya düzgün ulaşmasını engelleyebilir. Bazı durumlarda, özellikle ilerlemiş vakalarda, cerrahi müdahale gerekebilir.

Diğer Olası Nedenler: Gözdeki İzler ve Lekeler

Göz beyazındaki lekelerin pinguecula veya pterjium olmayabileceği başka durumlar da var. Bunlar genellikle daha ani başlayan veya farklı görünümlere sahip olabilir:

• Göz Travması veya Yaralanması: Gözüne sert bir cisim çarptıysa veya bir darbe aldıysan, gözünün beyazında morarma veya lekelenme olabilir. Bu tür travmalar bazen kanamaya yol açabilir ve bu da geçici bir leke gibi görünebilir. Bu durumlarda hemen bir göz doktoruna başvurman çok önemli.
• Konjonktivit (Göz İltihabı): Farklı türlerde konjonktivitler göz beyazında kızarıklık, akıntı ve bazen de beyazımsı veya sarımsı lekelerle kendini gösterebilir. Bu genellikle enfeksiyona bağlıdır ve tedavi edilmesi gerekir. Viral veya bakteriyel konjonktivitler oldukça yaygındır.
• Gözde Yabancı Cisim: Gözüne toz, kir veya küçük bir cisim kaçtıysa, bu durumda da o bölgede bir leke veya tahriş oluşabilir. Eğer gözüne bir şey kaçtığını düşünüyorsan, gözünü ovuşturmadan bol temiz su ile yıkamayı deneyebilirsin. Yine de göz doktoruna görünmek en doğrusu olacaktır.

Ne Yapmalı? Göz Sağlığı İçin Pratik Adımlar

Gözündeki lekeyi fark ettiğinde yapabileceğin bazı şeyler var:

• Güneş Gözlüğü Kullan: UV ışınlarına maruz kalmayı azaltmak, hem pinguecula hem de pterjium gelişimini önlemede veya yavaşlatmada en etkili yöntemlerden biri. Dışarı çıkarken mutlaka kaliteli, UV korumalı güneş gözlüğü takmaya özen göster.
• Gözünü Nemli Tut: Eğer gözünde kuruluk veya tahriş hissi varsa, reçetesiz satılan yapay gözyaşı damlaları rahatlama sağlayabilir. Bu damlaları kullanmadan önce içeriğini kontrol etmek ve göz doktoruna danışmak da faydalı olabilir.
• Gözünü Ovuşturmaktan Kaçın: Gözünü kaşımak veya ovuşturmak, durumu daha da kötüleştirebilir ve enfeksiyon riskini artırabilir. Eğer kaşıntı veya rahatsızlık hissediyorsan, elini yüzüne götürmeden önce iyice yıkadığından emin ol.
• Doktora Başvurmaktan Çekinme: Gözündeki lekenin ne olduğunu tam olarak anlamak ve doğru tedaviye başlamak için en doğru yol bir göz doktoruna başvurmaktır. Özellikle leke büyüyorsa, görmeni etkiliyorsa, ağrı hissediyorsan veya herhangi bir akıntı varsa, vakit kaybetmeden bir göz muayenesi yaptırmalısın. Genellikle bir oftalmolog bu durumları teşhis ve tedavi edebilir.