Ittihat ve terakki nasıl ortaya çıktı?

01.03.2025 1 görüntülenme Son güncelleme: 02.03.2025
Osmanlı İmparatorluğu'nun son dönemlerinde, devletin içinde bulunduğu siyasi ve ekonomik krizlere çözüm arayışları, birçok aydını ve askeri bir araya getirdi. İşte bu arayışlar, İttihat ve Terakki Cemiyeti'nin doğuşuna zemin hazırladı. Temelde, ülkeyi modernleştirmek, meşrutiyet rejimini yeniden kurmak ve Osmanlıcılık düşüncesini yaymak amacıyla kurulan bu cemiyet, gizli bir örgüt olarak filizlendi. İttihat ve Terakki, ilk olarak 1889'da İstanbul'da "İttihad-ı Osmani" adıyla kuruldu. Amacı, Kanun-i Esasi'yi (ilk Osmanlı anayasası) yeniden yürürlüğe koymak ve meşruti monarşiyi tesis etmekti. Ancak, örgütün faaliyetleri kısa sürede II. Abdülhamid'in istibdat rejiminin baskısıyla karşılaştı. Bu baskılar sonucu cemiyet, faaliyetlerini yurt dışına taşımak zorunda kaldı. Paris ve diğer Avrupa şehirlerinde örgütlenerek, Jön Türk hareketinin önemli bir parçası haline geldi. Zamanla farklı fraksiyonlara ayrışsa da, İttihat ve Terakki, Osmanlı siyasetinde önemli bir güç olmayı başardı. 1908 yılında gerçekleşen Jön Türk Devrimi ile İttihat ve Terakki, iktidarı ele geçirdi. Bu dönemde, cemiyetin liderleri olan Enver Paşa, Talat Paşa ve Cemal Paşa gibi isimler, Osmanlı İmparatorluğu'nun kaderini belirleyen önemli kararlara imza attılar. Ancak, iktidarları boyunca yaşanan savaşlar, toprak kayıpları ve iç sorunlar, İttihat ve Terakki'nin sonunu hazırladı. I. Dünya Savaşı'nın ardından cemiyet dağıldı, liderleri ise yurt dışına kaçmak zorunda kaldı. İttihat ve Terakki, Osmanlı İmparatorluğu'nun son dönemlerinde hem bir umut hem de bir tartışma kaynağı olarak tarihe geçti.