Avrupa Birliği ne zaman kuruldu amacı?
Avrupa Birliği: Kuruluşu ve Amaçları
Avrupa Birliği'nin temelleri, İkinci Dünya Savaşı'nın yarattığı yıkımın ardından barış ve istikrarı sağlamak amacıyla atıldı. Özellikle Fransa ve Almanya arasındaki tarihi düşmanlığı sona erdirme arzusu, bu sürecin en önemli itici gücüydü. Deneyimlerime göre, böyle büyük projeler genellikle büyük trajedilerden doğar ve en derin ihtiyaçlardan beslenir.
Temeller: Kömür ve Çelik Topluluğu
Avrupa Birliği'nin ilk adımı, 6 Mayıs 1951'de imzalanan ve 23 Temmuz 1952'de yürürlüğe giren Paris Antlaşması ile atıldı. Bu antlaşmayla kurulan Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu (AKÇT), altı kurucu üye (Belçika, Almanya, Fransa, İtalya, Lüksemburg, Hollanda) ile yoluna başladı. Amaç çok basitti ve dahiceydi: Savaşın en önemli iki hammaddesi olan kömür ve çeliğin üretimini ve ticaretini ortak bir çatı altında toplamak. Bu, ülkelerin birbirlerinin sanayi gücünü kontrol etmesini ve dolayısıyla savaş çıkarma potansiyelini azaltmasını sağlıyordu. Zaten stratejik ham maddelerin kontrolü, savaşların ana sebeplerinden biriydi. AKÇT, bu noktaya parmak basıyordu.
Genişleme ve Derinleşme: Avrupa Ekonomik Topluluğu (AET)
AKÇT'nin başarısı, daha geniş bir ekonomik işbirliği için zemin hazırladı. 25 Mart 1957'de imzalanan Roma Antlaşmaları ile Avrupa Ekonomik Topluluğu (AET) ve Avrupa Atom Enerjisi Topluluğu (EURATOM) kuruldu. AET, ortak pazar oluşturmayı hedefliyordu. Yani, üye ülkeler arasındaki gümrük vergileri ve diğer ticaret engelleri kaldırılacak, malların, hizmetlerin, sermayenin ve insanların serbest dolaşımı sağlanacaktı. Bugün AB'nin temel taşı olan bu "dört serbestlik", o günlerin vizyoner bir ürünüydü.
Amaçlar: Barış, Refah ve İstikrar
Avrupa Birliği'nin en temel ve değişmez amacı, kıtada kalıcı barışı sağlamaktır. Savaşların acılarını yaşamış Avrupalılar için bu, her şeyden önemliydi. İkinci olarak, ekonomik refahı artırmak ve vatandaşlara daha iyi yaşam standartları sunmak hedefleniyordu. Ortak pazarın ve daha sonra tek para birimi avro gibi uygulamaların amacı da buydu. Üçüncü olarak ise, siyasi istikrarı güçlendirmek ve ortak değerler etrafında birleşmiş bir Avrupa inşa etmek. Demokrasi, insan hakları, hukukun üstünlüğü gibi değerler, AB'nin kimliğinin merkezinde yer alır.
Pratik İpuçları: AB'yi Anlamak İçin Neler Yapabilirsin?
Eğer AB'nin işleyişini daha iyi anlamak istersen, şunları yapabilirsin:
* AB'nin Resmi Web Sitesini Ziyaret Et: `europa.eu` adresinde çok sayıda bilgilendirici kaynak bulabilirsin. Belgeleri, antlaşmaları ve güncel gelişmeleri takip etmek sana çok şey katacaktır.
* Avrupa Parlamentosu'nu Takip Et: Avrupa Parlamentosu'nun çalışmaları, vatandaşların temsil edildiği yerdir. Buradaki tartışmalar ve kararlar, AB'nin nasıl şekillendiğini gösterir.
* Farklı Üye Ülkelerin Bakış Açısını Araştır: Her ülkenin AB ile ilgili kendi dinamikleri ve beklentileri var. Örneğin, ekonomik olarak daha gelişmiş ülkelerin ve daha yeni katılan ülkelerin yaklaşımları farklılık gösterebilir. Bu çeşitliliği anlamak, AB'yi anlamanın anahtarıdır.
* Tarihsel Gelişimi İncele: AKÇT'den AET'ye, oradan da bugünkü AB'ye gelene kadar geçen süreci bilmek, mevcut yapının neden böyle olduğunu anlamana yardımcı olur. Maastricht Antlaşması (1993) ile AB isminin resmi olarak kullanılmaya başlanması ve Lizbon Antlaşması (2009) ile yapısal reformlar gibi dönüm noktalarını öğrenmek faydalıdır.
AB, 27 üye ülkesiyle birlikte, dünya üzerindeki en büyük ekonomik bloklardan biridir ve küresel siyasette de önemli bir oyuncudur. Kuruluş amacı olan barış ve istikrarı sürdürme çabası, günümüzde de devam etmektedir.