Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu tanısı kaç yaşında?

Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu (DEHB), genellikle çocukluk çağında başlayan ve yetişkinliğe kadar devam edebilen nörogelişimsel bir bozukluktur. Ailelerin en çok merak ettiği konulardan biri ise bu tanının ne zaman konulabileceği ve belirtilerin ne zaman fark edilebileceğidir. Bu yazımızda, DEHB tanısının hangi yaşlarda konulabileceğine ve nelere dikkat edilmesi gerektiğine odaklanacağız.

DEHB Belirtileri Ne Zaman Fark Edilmeye Başlar?

DEHB belirtileri genellikle okul öncesi dönemde, yani 3-6 yaş aralığında fark edilmeye başlar. Bu dönemde çocuklar daha hareketli, sabırsız ve dikkatlerini toplamakta zorlanabilirler. Ancak, her hareketli çocuğun DEHB olduğu anlamına gelmez. Bu yaş grubundaki çocukların gelişimsel özellikleri de göz önünde bulundurulmalıdır. Belirtilerin sürekliliği, şiddeti ve çocuğun günlük yaşamını ne kadar etkilediği önemlidir. Örneğin, sürekli olarak yerinde duramama, kurallara uymakta zorlanma, yaşıtlarına göre daha fazla dürtüsellik gösterme gibi durumlar dikkat çekici olabilir.

Okul çağına gelindiğinde, DEHB belirtileri daha belirgin hale gelir. Öğretmenler ve ebeveynler, çocuğun derslerde dikkatini toplamakta zorlandığını, ödevlerini tamamlamakta güçlük çektiğini, sıklıkla hata yaptığını ve organize olmakta zorlandığını gözlemleyebilirler. Bu dönemde, DEHB'nin akademik başarıyı olumsuz etkilediği ve sosyal ilişkilerde sorunlara yol açtığı sıklıkla görülür.

DEHB Tanısı Hangi Yaşta Konulabilir?

DEHB tanısı, genellikle 6 yaşından itibaren konulabilir. Ancak, bazı durumlarda daha erken yaşlarda da tanı konulması mümkündür. Tanı koymak için, çocuk ve ergen psikiyatristleri veya çocuk nörologları tarafından detaylı bir değerlendirme yapılması gereklidir. Bu değerlendirme, çocuğun davranışlarını, akademik performansını, sosyal ilişkilerini ve aile öyküsünü içerir. Ayrıca, bazı testler ve ölçekler kullanılarak DEHB belirtilerinin şiddeti ve sıklığı belirlenir.

Tanı süreci, tek bir görüşme ile tamamlanmaz. Doktor, çocuğun farklı ortamlardaki davranışlarını gözlemlemek ve ebeveynlerden, öğretmenlerden ve diğer ilgili kişilerden bilgi almak isteyebilir. Bu süreçte, diğer olası nedenlerin (örneğin, öğrenme güçlüğü, anksiyete bozukluğu veya depresyon) de dışlanması önemlidir.

Erken Tanının Önemi

DEHB tanısının erken konulması, çocuğun yaşam kalitesini önemli ölçüde artırabilir. Erken tanı sayesinde, çocuğa uygun tedavi ve destek sağlanarak, akademik başarısı, sosyal ilişkileri ve özgüveni geliştirilebilir. Tedavi, ilaç tedavisi, davranış terapisi veya her ikisinin kombinasyonunu içerebilir. Ayrıca, ailelerin ve öğretmenlerin DEHB hakkında bilgilendirilmesi ve çocuğa nasıl destek olacakları konusunda eğitilmesi de önemlidir.

DEHB belirtileri gösteren bir çocuğunuz varsa, vakit kaybetmeden bir uzmana başvurmanız önemlidir. Unutmayın, erken tanı ve doğru tedavi ile çocuğunuzun potansiyelini en üst düzeye çıkarmasına yardımcı olabilirsiniz.