Menekşe kokulu bir bitki midir?

Menekşe Gerçekten Kokar mı? Kafa Karıştıran Koku Mitosları ve Gerçekler

Menekşenin kokulu bir bitki olup olmadığı konusunda kafa karışıklığı yaşaman çok doğal. Çünkü piyasada "menekşe kokulu" diye satılan birçok ürün var ve bu da seni yanıltıyor olabilir. Ama gel, bu işin aslını astını konuşalım.

Menekşe Türleri ve Koku Potansiyeli

Öncelikle şunu bilmelisin ki, menekşe dediğimizde aslında geniş bir aileden bahsediyoruz. Bu aile içinde bazı türler belirgin bir kokuya sahipken, bazıları neredeyse hiç kokmaz. En bilinen ve klasik "menekşe kokusunu" temsil eden tür genellikle Viola odorata, yani kokulu menekşedir. Bu türün yaprakları ve çiçekleri, o meşhur tatlımsı, hafif pudralı ve yeşilimsi kokuyu taşır. Bu koku, içinde bulunan ionone adı verilen bir kimyasal bileşenden kaynaklanır. Hatta bu bileşik, parfüm endüstrisinde de sıklıkla kullanılır ve parfümün kalıcılığını artırır.

Ancak Viola tricolor gibi diğer menekşe türleri daha çok süs bitkisi olarak yetiştirilir ve kokuları ya çok hafiftir ya da hiç yoktur. Yani eline aldığın her menekşenin aynı yoğunlukta kokmasını bekleyemezsin. Deneyimlerime göre, çiçeklerin açtığı dönem, hava koşulları (nem ve sıcaklık) ve hatta topraktaki besin maddeleri bile kokunun yoğunluğunu etkileyebiliyor. Özellikle sabahın erken saatlerinde ve nemli havada, koku daha belirgin hissediliyor.

O Meşhur Parfüm Kokusu Nereden Geliyor?

Peki, neden o "menekşe kokulu" ürünler bu kadar popüler? İşte burada işin içine biraz yanıltıcı pazarlama ve doğal özütlerin kullanımı giriyor. Viola odorata çiçeğinden elde edilen menekşe absolütü, gerçekten de çok hoş ve zarif bir kokuya sahip. Ancak bu absolütün üretimi oldukça zahmetlidir ve çok sayıda çiçek gerektirir. Örneğin, 1 kilogram menekşe absolütü elde etmek için yaklaşık 500 kilogram menekşe çiçeği gerekebilir. Bu da haliyle maliyetini artırır.

Bu nedenle, birçok "menekşe kokulu" üründe (parfümler, sabunlar, mumlar vb.) ya menekşe absolütünün kendisi çok az kullanılır ya da sentetik olarak üretilmiş benzer kokular (ionone türevleri) kullanılır. Bu sentetik kokular, doğal menekşe kokusuna oldukça yakın olabilir ama her zaman birebir aynısı olmayabilir. Kimi zaman bu sentetik kokular, daha yoğun ve kalıcı olmaları için farklı aromalarla karıştırılır. Bu da senin zihnindeki "menekşe kokusu" algısıyla, elindeki ürünün kokusu arasında bir fark yaratabilir.

Evde Menekşe Yetiştirirken Koku Beklentisi

Eğer evinde, balkonunda menekşe yetiştiriyorsan ve o yoğun kokuyu bekliyorsan, doğru türü seçtiğinden emin olmalısın. Kokulu menekşe (Viola odorata) türlerini tercih etmelisin. Bu türleri bulmak için çiçekçilere veya fidecilere danışabilirsin. Sorduğunda "kokulu menekşe" olduğunu özellikle belirtmelerini iste.

Yetiştirme konusunda ise şu ipuçlarını verebilirim:

* Işık: Kısmi gölgeyi severler. Doğrudan öğle güneşi yapraklarını yakabilir.

* Toprak: İyi drenajlı, humuslu toprakları tercih ederler.

* Sulam: Toprak nemli tutulmalı ama su birikintisi olmamalıdır. Çiçeklenme döneminde düzenli sulama kokunun daha iyi olmasını sağlar.

* Besin: Saksı menekşeleri için çiçek açtırıcı özellikte, potasyum ağırlıklı sıvı gübreler kullanabilirsin. Bu, çiçeklenmeyi ve dolayısıyla kokuyu artırabilir.

* Budama: Solan çiçekleri düzenli olarak temizlemek, yeni çiçeklerin açmasını teşvik eder ve bitkinin enerjisini daha fazla çiçek üretimine yöneltir.

Unutma, her bitkinin kendine has bir hassasiyeti vardır ve bazen en iyi bakıma rağmen istediğin yoğunlukta bir koku alamayabilirsin. Ama doğru türü seçtiysen ve ona iyi baktıysan, o tatlı menekşe kokusunu solumak gerçekten keyifli olacaktır.