🗞️ Manisa Haber

Kan tahlilinde şeker kaç olmalı?

15 Haziran 2025 Manisa Haber

Kan Tahlilinde Şeker Değerleri: Ne Olmalı, Ne Anlama Geliyor?

Kan tahlili sonuçlarını aldığında ilk baktığın şeylerden biri muhtemelen şeker değerindir. Bu değerlerin ne olması gerektiğini, neden bu kadar önemli olduğunu ve olası sapmaların ne gibi anlamlara gelebileceğini merak ediyorsan doğru yerdesin. Deneyimlerime göre, bu konuyu anlaşılır bir dille ve somut bilgilerle ele alalım.

Açlık Kan Şekeri: Temel Gösterge

Kan tahlilinde en sık bakılan değerlerden biri açlık kan şekeridir. Bu, en az 8-10 saat aç kaldıktan sonra (genellikle sabah aç karnına) ölçülen değerdir. Vücudunun insülin kullanımını ve glikoz düzenlemesini anlamak için önemli bir göstergedir.

  • Normal Değerler: Açlık kan şekerinin genellikle 70-99 mg/dL (miligram/desilitre) arasında olması beklenir. Bu aralık, vücudunun şekeri enerjiye dönüştürmede sorun yaşamadığı anlamına gelir.
  • Bölge: Eğer değerlerin 100-125 mg/dL arasındaysa, bu durum prediyabet (gizli şeker) olarak adlandırılır. Bu, kan şekeri seviyelerinin normalden yüksek olduğunu ancak henüz diyabet tanısı konulacak kadar olmadığını gösterir. Bu aşama, yaşam tarzı değişiklikleri ile diyabeti önlemek veya geciktirmek için çok önemlidir.
  • Yüksek Değerler: Açlık kan şekeri 126 mg/dL ve üzerindeyse, bu durum diyabet (şeker hastalığı) tanısı için ciddi bir göstergedir. Bu değerin bir kez değil, tekrarlayan ölçümlerde de yüksek çıkması önemlidir.
  • Düşük Değerler: Nadiren de olsa açlık kan şekerinin 70 mg/dL'nin altına düşmesi de mümkündür. Buna hipoglisemi denir. Belirtileri arasında baş dönmesi, terleme, çarpıntı, açlık hissi ve titreme olabilir. Bunun nedenleri arasında diyabet ilaçları, yetersiz beslenme veya bazı hormonal sorunlar yer alabilir.

Pratik Öneri: Açlık kan şekeri ölçümü için gitmeden önce son yediğin yemekten itibaren en az 8 saat su dışında bir şey tüketmediğinden emin ol. Bir gün önceden aşırı tatlı ve karbonhidratlı gıdalardan uzak durmak da ölçümün daha doğru çıkmasına yardımcı olabilir.

Tokluk Kan Şekeri ve OGTT: Daha Detaylı Bakış

Açlık kan şekeri tek başına yeterli olmayabilir. Özellikle prediyabet veya diyabet şüphesi varsa, tokluk kan şekeri veya Oral Glikoz Tolerans Testi (OGTT) de istenebilir.

  • Tokluk Kan Şekeri: Genellikle yemekten 2 saat sonra bakılır. Normalde bu değerin 140 mg/dL'nin altında olması beklenir. 140-199 mg/dL arası yine prediyabet olarak değerlendirilirken, 200 mg/dL ve üzeri diyabeti gösterebilir.
  • OGTT: Bu testte, önce açlık kan şekeri alınır, ardından belirli miktarda glikoz içeren bir şurup içirilir. İki saat sonra tekrar kan alınarak vücudun glikozu ne kadar hızlı işlediği ölçülür.
  • OGTT Sonuçları: Açlık 70-99 mg/dL,
    1. saat 140 mg/dL altı normal kabul edilir. Açlık 100-125 mg/dL veya
    2. saat 140-199 mg/dL prediyabeti gösterirken, açlık 126 mg/dL ve üzeri veya
    3. saat 200 mg/dL ve üzeri diyabet tanısı için değerlendirilir.

Gerçek Bilgi: OGTT, diyabetin erken teşhisinde çok değerli bir testtir. Özellikle ailesinde diyabet öyküsü olan veya gebelik diyabeti geçirmiş kadınlar için önemlidir.

HbA1c (Glikozile Hemoglobin): Son 2-3 Ayın Özeti

HbA1c (Glikozile Hemoglobin) testi, son 2-3 aydaki ortalama kan şekeri seviyelerini gösterir. Kırmızı kan hücrelerindeki hemoglobine bağlanan şeker miktarını ölçer. Bu test, günlük dalgalanmalardan etkilenmediği için daha güvenilir bir uzun vadeli göstergedir.

  • Normal Değerler: HbA1c'nin %5.7'nin altında olması normal kabul edilir.
  • Prediyabet:%5.7 - %6.4 arası prediyabeti işaret eder.
  • Diyabet: HbA1c'nin %6.5 ve üzerinde olması diyabet tanısı için önemli bir kriterdir.

Deneyimlerime Göre: Eğer kan şekeri değerlerin normal gibi görünse de HbA1c'n yüksekse, bu, son zamanlarda beslenmene veya yaşam tarzına daha fazla dikkat etmen gerektiğinin bir işareti olabilir. Bu değer, diyabet yönetimi için de tedaviye ne kadar uyduğunu takip etmek açısından kullanılır.

Değerlendirme ve Öneriler

Unutma ki bu değerler kişiden kişiye, yaşa, cinsiyete ve genel sağlık durumuna göre ufak farklılıklar gösterebilir. Laboratuvarların kendi referans aralıkları da biraz değişebilir. Bu yüzden en doğru yorumu, sonuçlarını doktorunla birlikte değerlendirerek yapmalısın.

Önemli Not: Eğer sonuçların normal sınırların dışındaysa, panik yapmana gerek yok. Doktorunla konuşarak nedenlerini anlayabilir ve gerekli önlemleri alabilirsin. Genellikle beslenme alışkanlıklarını düzenlemek, düzenli egzersiz yapmak ve doktorunun önerdiği takviyeleri kullanmak gibi adımlarla kan şekeri dengesi sağlanabilir.