Vesayet altına almak ne demek?

Günlük hayatta sıkça duyduğumuz ancak tam olarak ne anlama geldiğini bilmediğimiz kavramlardan biri de vesayet altına almaktır. Hukuki bir terim olan bu ifade, belirli şartlar altında bir kişinin haklarını kullanma ehliyetinin kısıtlanması ve bu hakların bir vasi tarafından yönetilmesi anlamına gelir. Peki, tam olarak vesayet altına almak ne demek, hangi durumlarda uygulanır ve bu süreç nasıl işler? İşte bu soruların cevapları:

Vesayet Altına Alma Nedir?

Vesayet altına almak, Türk Medeni Kanunu'nda düzenlenen ve reşit olmayan veya reşit olmakla birlikte belirli nedenlerle kendi işlerini göremeyen kişilerin korunmasını amaçlayan bir hukuki işlemdir. Bu işlem sonucunda, vesayet altına alınan kişinin hakları bir vasi tarafından kullanılır. Vasi, vesayet altındaki kişinin menfaatlerini en iyi şekilde korumakla yükümlüdür.

Vesayet, sadece reşit olmayanlar için değil, aynı zamanda akıl hastalığı, akıl zayıflığı, savurganlık, alkol veya uyuşturucu madde bağımlılığı gibi nedenlerle kendi işlerini görmekten aciz olan yetişkinler için de söz konusu olabilir. Bu durumlar, kişinin özgür iradesiyle hareket etmesini engelleyen ve başkalarının yardımına ihtiyaç duymasına neden olan hallerdir.

Hangi Durumlarda Vesayet Altına Alınır?

Bir kişinin vesayet altına alınması için belirli şartların oluşması gerekmektedir. Bu şartlar genel olarak şunlardır:

• Yaş Küçüklüğü: Reşit olmayan her çocuk, velayet altında değilse, vesayet altına alınır.
• Akıl Hastalığı veya Akıl Zayıflığı: Kişinin akıl hastalığı veya akıl zayıflığı nedeniyle kendi işlerini görememesi durumunda vesayet altına alınabilir.
• Savurganlık, Alkol veya Uyuşturucu Madde Bağımlılığı: Kişinin savurganlığı, alkol veya uyuşturucu madde bağımlılığı nedeniyle kendisini veya ailesini darlık içine düşürme tehlikesi varsa vesayet altına alınabilir.
• Hapis Cezası: Bir yıl veya daha uzun süreli özgürlüğü bağlayıcı cezaya mahkum olan kişiler de vesayet altına alınabilir.

Bu durumların varlığı halinde, yetkili mahkeme (Sulh Hukuk Mahkemesi) tarafından yapılan inceleme sonucunda vesayet kararı verilebilir. Mahkeme, kişinin durumunu değerlendirirken uzman görüşüne başvurabilir ve gerekli gördüğü diğer delilleri toplayabilir.

Vesayet Süreci Nasıl İşler?

Vesayet altına alma süreci, genellikle bir başvuru veya ihbar üzerine başlar. Başvuruyu, vesayet altına alınması gereken kişinin yakınları, ilgili kamu kurumları veya herhangi bir ilgili kişi yapabilir. Başvuru üzerine mahkeme, gerekli incelemeleri yapar ve kişinin durumunu değerlendirir.

Mahkeme, vesayet kararı vermeden önce, vesayet altına alınması düşünülen kişiyi dinleyebilir ve onun görüşlerini alabilir. Karar verildikten sonra, vesayet altına alınan kişi için bir vasi atanır. Vasi, genellikle vesayet altındaki kişinin yakınlarından biri olur. Ancak, uygun bir yakını bulunmaması halinde, mahkeme bir avukatı veya başka bir kişiyi vasi olarak atayabilir.

Vasi, vesayet altındaki kişinin malvarlığını yönetmek, onun adına hukuki işlemleri yapmak ve onun ihtiyaçlarını karşılamakla yükümlüdür. Vasi, bu görevlerini yerine getirirken dürüstlük ilkesine uygun davranmalı ve vesayet altındaki kişinin menfaatlerini en üst düzeyde gözetmelidir.

Vesayet altına almak, her ne kadar kısıtlayıcı bir işlem olsa da, aslında korunmaya muhtaç kişilerin haklarını ve menfaatlerini korumak için önemli bir araçtır. Bu nedenle, bu kavramı doğru anlamak ve gerektiğinde başvurmaktan çekinmemek gerekir.