Tansiyon ölçme aleti nasıl çalışır?
Tansiyon Ölçme Aleti Nasıl Çalışır?
Tansiyon ölçme aletiyle ilgili merak edilenleri basitçe açıklayalım. Birçoğumuzun evinde bulunan bu aletler aslında oldukça akıllı cihazlar. Temelde iki ana prensiple çalışıyorlar: Osiloskopik Yöntem ve Auskültasyon (Dinleme) Yöntemi.
Kullandığın tansiyon aleti dijitalse büyük ihtimalle osiloskopik yöntemi kullanıyordur. Bu yöntemde, koluna sardığın manşon şişirilir. Bu şişirme sırasında arterinin içine kan akışı geçici olarak durur. Sonra manşon yavaş yavaş boşaltılır. Kan akışı tekrar başladığında, arter duvarında oluşan titreşimler basınç sensörleri tarafından algılanır. Bu sensörler, bu titreşimleri elektriksel sinyallere dönüştürür. İşte bu sinyallerin analiz edilmesiyle sistolik (büyük) ve diyastolik (küçük) tansiyon değerlerin belirlenir. Dijital aletlerde bu işlem tamamen otomatik gerçekleşir ve sonuçlar ekranda görünür. Örneğin, bir dijital alet koluna taktığında ve çalıştırdığında, manşonun içindeki bir sensör kanın arterindeki titreşimleri hissederek bu veriyi işlemciye gönderir.
Daha geleneksel ve doktorların sıklıkla kullandığı stetoskoplu yöntem ise auskultasyon (dinleme) prensibine dayanır. Bu yöntemde de yine koluna manşon sarılır ve şişirilir. Ardından manşon yavaşça boşaltılırken, doktor veya sen stetoskopu dirsek çukurundaki arter üzerine koyarak dinler. Kan akışı tekrar başladığında, ilk duyduğun ses sistolik basıncı gösterir. Manşon boşaltılmaya devam ettikçe, sesler kaybolmaya başlar. Seslerin tamamen kesildiği an ise diyastolik basıncı verir. Bu yöntem, aletin kendisi yerine kulağınla algıladığın bir prensiptir.
Doğru Ölçüm İçin Neler Önemli?
Tansiyon ölçümünün doğruluğu için birkaç basit ama kritik nokta var. Deneyimlerime göre, ölçüm öncesinde en az 5 dakika dinlenmek gerekiyor. Ayakta, otururken veya uzanırken ölçüm yapacağın pozisyonu sabitle. Genellikle otururken ve sırtın desteklenirken yapılan ölçüm daha stabildir. Kolunu kalp hizasında tutmak da çok önemli. Eğer kolun çok yukarıda kalırsa tansiyonun düşük, çok aşağıda kalırsa yüksek çıkabilir. Manşonu giydiğin kıyafetin üzerine değil, çıplak kola sarman en doğru sonucu verir. Bazı kumaşlar manşonun sıkılığını etkileyebilir.
Ölçüm Cihazının Bakımı ve Güvenilirliği
Kullandığın tansiyon ölçme aletinin kalibrasyonunun zamanla bozulabileceğini unutmamak gerekiyor. Özellikle ev tipi dijital cihazlarda bu durum söz konusu olabilir. Eğer uzun süredir aynı aleti kullanıyorsan ve sonuçlarda tutarsızlıklar fark ediyorsan, bir sağlık kuruluşunda veya eczanede cihazının doğruluğunu kontrol ettirebilirsin. Ortalama 2 yılda bir kontrol yaptırmak iyi bir uygulamadır. Ayrıca, manşonun koluna uygun boyutta olması da sonucu etkiler. Çok küçük veya çok büyük bir manşon yanlış ölçümlere neden olabilir.
Evde Tansiyon Takibi Nasıl Yapılmalı?
Evde tansiyon takibi yaparken, her gün aynı saatlerde ölçüm yapmak genellikle en iyisidir. Örneğin sabah kahvaltıdan önce ve akşam yatmadan önce gibi rutinler oluşturabilirsin. Farklı günlerde aldığın ölçüm sonuçlarını bir kenara not etmek, doktorunla paylaşacağın değerli veriler oluşturur. Bazı dijital tansiyon aletleri kendi hafızasına kayıt yapabilir, bu da işini kolaylaştırır. Eğer ölçümlerin sürekli olarak yüksek çıkarsa veya ani değişiklikler fark edersen, mutlaka bir doktora başvurmalısın. Unutma, tansiyon aleti bir teşhis aracı değil, takip aracıdır.