Varant hisse senedi ne demek?

Varant Nedir, Nasıl Çalışır?

Varant, temelde bir hisse senedi opsiyonu gibi düşünebilirsin. Yani, sana belirli bir hisse senedini, belirli bir fiyattan (kullanım fiyatı), belirli bir tarihe kadar (vade sonu) alma veya satma hakkı veren bir finansal sözleşmedir. Ama bunu bir borç senedi gibi düşünme; bu sadece bir hak. Bu hakkı kullanıp kullanmamak tamamen sana kalmış.

Varant Türleri ve Mantığı

İki temel varant türü var:

• Alım Varantı (Call Warrant): Bu varant sana, varantın dayanak varlığı olan hisse senedini, kullanım fiyatından alma hakkı verir. Eğer hisse senedinin fiyatının yükseleceğini düşünüyorsan alım varantı alırsın. Diyelim ki A şirketinin hissesi şu an 50 TL. Sen de 6 ay sonra 60 TL'den alma hakkı veren bir alım varantı aldın. Eğer hisse senedinin fiyatı vade sonuna kadar 70 TL'ye çıkarsa, sen varantını kullanarak o hisseyi 60 TL'den almış olursun ve kâr edersin. Eğer hisse 60 TL'nin altında kalırsa, varantını kullanmazsın ve kaybın sadece ödediğin varant primine denk gelir.
• Satım Varantı (Put Warrant): Bu da tam tersi. Sana, belirli bir hisse senedini, belirli bir fiyattan, belirli bir tarihe kadar satma hakkı verir. Eğer hisse senedinin fiyatının düşeceğini düşünüyorsan satım varantı alırsın. Diyelim ki B şirketinin hissesi 100 TL ve sen 3 ay sonra 90 TL'den satma hakkı veren bir satım varantı aldın. Eğer hisse senedi fiyatı vade sonuna kadar 80 TL'ye düşerse, sen varantını kullanarak hisseyi 90 TL'den satmış olursun ve yine kâr edersin. Fiyat yükselirse veya 90 TL'nin üzerinde kalırsa, varantını kullanmazsın ve kaybın varant primin olur.

Burada önemli olan, varantın fiyatının (priminin) hisse senedinin fiyat hareketlerine, vadeye, kullanım fiyatına ve piyasa volatilitesine (oynaklığına) göre değişmesidir. Örneğin, aynı kullanım fiyatına sahip iki alım varantından, vade sonu daha yakın olanın primi genellikle daha düşüktür, çünkü o kısa sürede fiyatın hedeflediğin seviyeye gelme olasılığı daha azdır.

Varantların Avantajları ve Riskleri

Deneyimlerime göre varantlar, küçük bir sermaye ile büyük pozisyonlar almanıza olanak tanır. Yani, kaldıraç etkisi yaratırlar. Diyelim ki bir hisseyi doğrudan almak için 5.000 TL'ye ihtiyacın var. Ancak o hissenin varantı için sadece 500 TL ödeyerek aynı hisse senedi üzerindeki hareketi yakalayabilirsin. Bu, potansiyel getirini artırabilir.

Ama tabii ki bu durum, riski de beraberinde getirir. Eğer hisse senedi senin beklediğin yönde hareket etmezse, ödediğin varant priminin tamamını kaybetme ihtimalin yüksek. Örneğin, bir hisse senedi için 1 TL'den alım varantı aldın ve bu varantın vade sonu geldiğinde hisse senedi fiyatı kullanım fiyatının üzerine çıkmadı. Bu durumda varantın değersizleşir ve 1 TL'nin tamamını kaybedersin. Doğrudan hisse senedi alsaydın, belki o kadar büyük bir kayıp yaşamazdın.

Varant Alırken Dikkat Edilmesi Gerekenler

Varantlar biraz karmaşık gelebilir ama temel mantığını kavradığında oldukça güçlü araçlar olabilirler. Eğer varantlara yatırım yapmayı düşünüyorsan şunlara dikkat etmeni öneririm:

• Vade Sonunu İyi Hesapla: Vade sonu yaklaştıkça, varantın zaman değeri azalır. Bu yüzden beklentini gerçekleşme süresini iyi tahmin etmelisin.
• Kullanım Fiyatını ve Mevcut Fiyatı Karşılaştır: Alım varantında, mevcut fiyatın kullanım fiyatına ne kadar yakın olduğu veya ne kadar üzerinde olduğu önemlidir. Satım varantında ise tam tersi.
• Volatiliteyi Göz Ardı Etme: Yüksek volatilite, hem yükseliş hem de düşüş potansiyelini artırır, bu da varant primlerini etkiler. Beklentine uygun bir volatiliteye sahip varant seçmek kârlılığını etkileyebilir.
• Sadece Spekülasyon Amaçlı Kullanma: Varantlar, stratejik düşünülmeden kullanıldığında yüksek risk taşıyabilir. Portföyünün küçük bir bölümüyle ve bilinçli bir şekilde deneyebilirsin.

Unutma, piyasalarda her zaman olduğu gibi, varantlar da bilgili ve stratejik bir yaklaşımla ele alınmalıdır. Eğer tam anlamıyla emin değilsen, önce küçük miktarlarla deneyim kazanmak veya bu konuda eğitim almak en doğrusudur.