Down sendromu nedenleri nelerdir?

14.03.2025 0 görüntülenme

Down sendromu, genetik bir farklılık sonucu ortaya çıkan ve bireyin fiziksel ve zihinsel gelişimini etkileyen bir durumdur. Bu durum, bebek doğmadan önce veya doğum sırasında tespit edilebilir. Peki, Down sendromu nedenleri nelerdir? Bu yazımızda, bu sorunun cevabını ve konuyla ilgili önemli bilgileri sizinle paylaşacağız.

Down Sendromunun Genetik Temeli

Down sendromunun temelinde, 21. kromozomun fazladan bir kopyasının bulunması yatar. Normalde her hücrede 23 çift kromozom bulunur; bunlardan birer tanesi anneden, diğeri babadan gelir. Ancak Down sendromlu bireylerde 21. kromozomdan iki yerine üç adet bulunur. Bu duruma Trizomi 21 adı verilir.

Trizomi 21, Down sendromunun en yaygın nedenidir ve vakaların yaklaşık %95'ini oluşturur. Bu durum, genellikle yumurta veya sperm hücresinin oluşumu sırasında meydana gelen rastlantısal bir hatadan kaynaklanır ve ebeveynlerin genetik yapısıyla doğrudan ilişkili değildir.

Mozaik Down Sendromu ve Translokasyon

Down sendromunun diğer nedenleri arasında mozaik Down sendromu ve translokasyon yer alır. Mozaik Down sendromu, bireyin bazı hücrelerinde normal sayıda kromozom bulunurken, bazılarında Trizomi 21 olması durumudur. Bu durum, Down sendromunun belirtilerinin şiddetinde farklılıklara yol açabilir.

Translokasyon ise, 21. kromozomun bir parçasının başka bir kromozoma (genellikle 14. kromozoma) yapışması durumudur. Bu durumda, birey normal sayıda kromozoma sahip olsa da, 21. kromozomun fazladan bir parçası bulunduğu için Down sendromu gelişir. Translokasyon tipi Down sendromu, ebeveynlerden kalıtsal olarak geçebilir.

Risk Faktörleri ve Önleme Yolları

Down sendromunun kesin nedenleri tam olarak bilinmese de, anne yaşının ilerlemesi bir risk faktörü olarak kabul edilir. İleri yaşta hamile kalan kadınlarda Down sendromlu bebek sahibi olma olasılığı daha yüksektir. Ancak, Down sendromlu bebeklerin çoğu genç annelerden doğmaktadır, çünkü genç annelerin doğum yapma olasılığı daha yüksektir.

Down sendromunu önlemenin kesin bir yolu olmamakla birlikte, hamilelik öncesinde ve sırasında genetik danışmanlık almak ve tarama testleri yaptırmak, riskleri değerlendirmek ve bilinçli kararlar vermek açısından önemlidir. Bu testler, bebeğin Down sendromlu olma olasılığını belirlemeye yardımcı olabilir.

Down sendromu, genetik bir farklılık sonucu ortaya çıkan ve yaşam boyu süren bir durumdur. Erken tanı ve uygun destekle, Down sendromlu bireyler de sağlıklı, mutlu ve üretken bir yaşam sürdürebilirler. Bu yazımızda, Down sendromunun nedenlerini ve risk faktörlerini ele aldık. Unutmayın, her birey değerlidir ve farklılıklar bizi zenginleştirir.