Uykuda korkmak hastalığı nedir?

Uykuda Korkmak: Çocuklarda Görülen Bir Sorun

Uykuda korkmak, yani uyku terörü, özellikle küçük çocuklarda sıkça karşılaşılan bir durumdur. Bu genellikle REM uykusu ile derin uyku arasındaki geçişlerde meydana gelir. Çocuğunuz uyku sırasında aniden çığlık atarak uyanabilir, gözleri açık olabilir ama sizi tanıyamaz, kalbi hızla çarpabilir, nefes alıp vermesi hızlanabilir ve terleyebilir. Bu ataklar genellikle birkaç saniye ile birkaç dakika arasında sürer ve sonrasında çocuk tekrar uykuya dalar. En belirgin özelliklerinden biri ise, genellikle bu atakları hatırlamamasıdır. Kabuslardan farklı olarak, uyku terörü daha şiddetli bir korku anı içerir ve çocuğun tamamen uyanması gerekmez.

Neden Olur ve Kimleri Etkiler?

Uykuda korkmanın kesin nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte, bazı faktörlerin rol oynadığı düşünülüyor. Bunlardan biri, çocuğun sinir sisteminin henüz tam gelişmemiş olmasıdır. Bu nedenle, 2 ile 6 yaş arasındaki çocuklarda daha sık görülür. Özellikle 3-4 yaş civarında pik yapar. Ailede uyku bozukluğu öyküsü olması da riski artırabilir. Aşırı yorgunluk, stres, ateşli hastalıklar, uyku düzenindeki değişiklikler (seyahat, ailede yeni bir bebek olması gibi) bu atakları tetikleyebilir. Deneyimlerime göre, çocuğun uykuya dalma zorluğu çekmesi veya uyku apnesi gibi diğer uyku sorunları da bu durumu kolaylaştırabilir. Erkek çocuklarda kız çocuklarına göre biraz daha yaygın görüldüğü rapor edilmiştir.

Uyku Terörü Sırasında Ne Yapmalı?

Çocuğunuz bir uyku terörü atağı yaşarken, onu uyandırmaya çalışmak genellikle işe yaramaz ve durumu daha da kötüleştirebilir. En doğrusu, sakin kalmak ve çocuğunuzu nazikçe sakinleştirmeye çalışmaktır. Eğer fiziksel olarak zarar verme eğilimindeyse, onu güvende tutmak için nazikçe engel olabilirsiniz. Ancak genel olarak, atağın geçmesini beklemek en iyisidir. Odasının güvenli olduğundan emin olun, keskin veya sert objeleri ulaşamayacağı yerlere kaldırın. Bazı durumlarda, çocuğun adını söylemek veya hafifçe dokunmak onu biraz sakinleştirebilir, ancak yine de tam olarak uyanmayabilir. Atağın ardından uyandığında ona ne olduğunu açıklamak genellikle gereksizdir çünkü kendisi de hatırlamayacaktır. Önemli olan, ertesi gün normal bir şekilde yaklaşmaktır.

Ne Zaman Endişelenmeli ve Önerilerim

Uyku terörü çoğunlukla zararsızdır ve çocuk büyüdükçe kendiliğinden geçer. Ancak, eğer ataklar çok sık oluyorsa (haftada birden fazla), çocuğunuzun uyku düzenini bozuyorsa, gündüzleri aşırı yorgunluk veya davranış sorunları yaşıyorsa veya uyku terörü ile birlikte uyurgezerlik gibi başka parasomniler de görülüyorsa bir uzmana danışmak iyi olabilir. Doktorunuz, altta yatan başka bir uyku problemi olup olmadığını değerlendirebilir.

Pratik olarak şunları deneyebilirsiniz:

* Uyku Düzeni Oluşturun: Çocuğunuzun her gün aynı saatte yatıp kalkmasını sağlayın. Yatmadan önce sakinleştirici bir rutin oluşturmak (ılık banyo, kitap okuma gibi) faydalı olacaktır.

* Yeterli Uyku: Çocuğunuzun yaşına uygun miktarda uyuduğundan emin olun. Yorgunluk atakları tetikleyebilir.

* Stresi Azaltın: Gün içinde yaşadığı stresli durumları gözlemleyin ve mümkünse azaltmaya çalışın.

* Uyku Ortamını Düzenleyin: Yatak odasının karanlık, sessiz ve serin olmasını sağlayın.

* Planlı Uyanma: Eğer ataklar her gece aynı saatte oluyorsa, doktorunuzla konuşarak atağın olmasından 15-20 dakika önce çocuğu uyandırıp tekrar uyutmayı deneyebilirsiniz. Bu, uyku döngüsünü kırmaya yardımcı olabilir.

Unutmayın, bu durum sizi ve çocuğunuzu endişelendirebilir ama genellikle geçici bir süreçtir. Çoğu çocuk için bu süreç, büyüyüp sinir sistemleri olgunlaştıkça ortadan kalkar.