Istanbulda kaç tane kilise var?
İstanbul'un Kilise Zenginliği: Bilmeniz Gerekenler
İstanbul, tarih boyunca farklı kültürlere, dinlere ev sahipliği yapmış bir şehir ve bu çeşitliliğin en canlı izlerinden biri de birbirinden güzel kiliseler. Kaç tane kilise olduğu sorusuna gelirsek, bu rakam sürekli güncelleniyor ve kesin bir sayı vermek yerine, şehrin farklı bölgelerine dağılmış yüzlerce kilise olduğunu söylemek daha doğru olur. Bu kiliselerin bir kısmı hala ibadet için kullanılırken, bir kısmı da müze olarak ziyaretçilerini ağırlıyor.
Deneyimlerime göre, bu sayı 100'ün oldukça üzerinde diyebilirim. Hatta bu, sadece aktif olarak kullanılan veya devlet kayıtlarında görünenleri kapsayan bir tahmin. İstanbul'un dört bir yanında, özellikle Fatih, Beyoğlu, Kadıköy ve Üsküdar gibi tarihi bölgelerde, gözden uzak sokaklarda bile küçük ama büyüleyici kiliselere rastlamak mümkün.
Farklı Mezheplerin İzleri
İstanbul'daki kiliselerin çeşitliliği, şehrin tarihi boyunca farklı Hristiyan mezheplerinin burada bulunmasından kaynaklanıyor. En yoğun olarak göreceğin türler arasında:
- Ortodoks Kiliseleri: Özellikle Fener Rum Patrikhanesi'nin bulunduğu Fatih civarında ve Kadıköy'de yoğunlaşmıştır. Aya Yorgi Kilisesi (Fener), Meryem Ana Kilisesi (Balat) ve Ayia Dimitri Kilisesi (Kadıköy) gibi önemli örnekleri mevcut. Bu kiliselerin mimarisinde genellikle Bizans etkileri görülür.
- Katolik Kiliseleri: Beyoğlu ve Galata çevresinde daha çok karşımıza çıkar. Sen Pierre Han Kilisesi (Galata), St. Antuan Katolik Kilisesi (Beyoğlu) ve Santa Maria Draperis Kilisesi (Tophane) bunlardan sadece birkaçı. Bu kiliselerin mimarisi genellikle daha Batı etkileri taşır.
- Ermeni Kiliseleri: Balat, Kumkapı ve Kadıköy gibi semtlerde yaygındır. Surp Asdvadzadzin Patriklik Kilisesi (Kumkapı) ve Surp Krikor Lusavoriç Kilisesi (Kadıköy) en bilinenleridir.
- Süryani ve Keldani Kiliseleri: Özellikle Kadıköy ve Beyoğlu'nda küçük ama tarihi öneme sahip kiliseleri bulunur.
Ziyaret Ederken Dikkat Edilmesi Gerekenler ve Öneriler
Bu tarihi yapıları ziyaret etmek, size İstanbul'un çok katmanlı kimliğini daha iyi anlamanız için harika bir fırsat sunar. Eğer kiliseleri ziyaret etmeyi düşünüyorsan, aklında bulunsun:
- Giysilere Dikkat: Birçok kilise hala aktif ibadet yeri olduğundan, ziyaret sırasında omuzlarınızı ve dizlerinizi örten kıyafetler tercih etmeniz saygı göstergesidir. Bazı kiliselerde ziyaretçilere örtünmek için şallar verilir ancak hazırlıklı olmak her zaman iyidir.
- Sessizlik ve Saygı: İçeride sessizliğe riayet etmek, ibadet edenlere saygı göstermek önemlidir. Fotoğraf çekmeden önce izin almak veya belirlenen alanlarda çekim yapmak daha uygundur.
- Açılış Saatleri: Kiliselerin açılış saatleri farklılık gösterebilir, özellikle hafta sonları veya dini bayramlarda değişen programlar olabilir. Gitmeden önce kısa bir araştırma yapmak faydalı olabilir.
- Müze Olanlar: Bazı kiliseler (örneğin Ayasofya veya Kariye Camii gibi geçmişte kilise olup şimdi müze veya cami olan yapılar hariç tutulursa, sadece kilise olarak kalanlar) müze statüsündedir ve giriş için ücret alabilirler.
Keşfetmek İçin Birkaç İpucu
İstanbul'da sadece büyük ve bilinen kiliseler değil, adını bile duymadığın ama içeri girdiğinde seni büyüleyecek nice küçük tarihi yapı var. Eğer amacın gerçekten keşfetmekse:
- Tarihi Yarımada ve Çevresi: Fatih, Balat, Fener gibi bölgelerdeki dar sokaklarda dolaşırken karşınıza çıkacak gizli kalmış kiliseler sizi şaşırtacaktır.
- Beyoğlu ve İstiklal Caddesi Civarı: Galata'dan Tünel'e doğru inerken veya İstiklal Caddesi'nin ara sokaklarında dolaşırken Katolik ve diğer Batı kiliselerini kolayca bulabilirsin.
- Anadolu Yakası: Kadıköy'ün merkezinde ve Moda çevresindeki ara sokaklarda da önemli Ortodoks ve Ermeni kiliseleri bulunur.
İstanbul'un kilise mirası, şehrin ruhunu oluşturan önemli bir parçadır. Bu yapıları ziyaret etmek, sana sadece mimari güzellikleri değil, aynı zamanda farklı inançların bu topraklardaki izlerini de gösterecektir.