Guatr hastalığının belirtileri nelerdir?
Guatr Hastalığının Belirtileri Nelerdir?
Guatr, tiroit bezinin büyümesi durumudur. Bu büyüme, tiroit hormonlarının üretimi ile doğrudan ilgili olabileceği gibi, bazen hormon seviyeleri normal olsa bile görülebilir. Deneyimlerime göre, guatrın en belirgin belirtileri kişiden kişiye değişse de, bazı yaygın işaretler vardır.
- Boyunda Şişlik veya Farklılık
En bilinen ve göze çarpan belirti, boynun ön kısmında oluşan bir şişliktir. Bu şişlik, tiroit bezinin genel bir büyümesinden (diffüz guatr) kaynaklanabileceği gibi, bez içinde oluşan nodüllerin (guatr nodülleri) bir araya gelmesiyle de oluşabilir. Bazen bu şişlik sadece hafif bir dolgunluk gibi hissedilebilirken, bazı durumlarda gözle görülür derecede büyük olabilir ve özellikle başını geriye atınca daha belirgin hale gelebilir. Bazı insanlar bu şişliği fark etmeyebilir, ancak kıyafetlerinin yakalarının rahatsız etmesi veya aynada boyunlarındaki değişikliği görmeleriyle durumun farkına varabilirler. Bu şişlik ağrılı olabilir veya olmayabilir.
- Tiroid Hormonu Dengesizliğine Bağlı Belirtiler
Guatr, tiroit bezinin çalışma düzenini bozarak hormon seviyelerinde değişikliklere yol açabilir. Bu durum, iki ana şekilde kendini gösterir:
- Hipertiroidi (Tiroit Bezinin Fazla Çalışması): Bu durumda tiroit hormonları (T3 ve T4) kanda gereğinden fazla bulunur. Belirtiler arasında çarpıntı, hızlı kalp atışı, sinirlilik, titreme (özellikle ellerde), kilo kaybı (iştah artmasına rağmen), aşırı terleme, sıcaklara karşı hassasiyet, saç dökülmesi, uykusuzluk ve gözlerde belirginleşme (ekzoftalmi) yer alabilir. Gözlerdeki bu değişiklik, özellikle Graves hastalığı gibi otoimmün tiroit hastalıklarında daha belirgindir ve gözlerin dışa doğru fırlaması gibi görünebilir.
- Hipotiroidi (Tiroit Bezinin Az Çalışması): Bu durumda tiroit hormonları kanda yetersizdir. Yaygın belirtiler arasında yorgunluk, halsizlik, üşüme, kilo alma (iştah azalmasına rağmen), ciltte kuruluk, saçlarda matlık ve dökülme, kabızlık, konsantrasyon güçlüğü, unutkanlık, depresif ruh hali ve adet düzensizlikleri (kadınlarda) görülebilir. Ciltte ödem de oluşabilir, özellikle yüzde ve göz çevresinde şişlikler görülebilir.
- Bası Belirtileri
Büyük guatrlar, çevrelerindeki organlara baskı yapabilir ve bu da farklı belirtilere yol açabilir. Deneyimlerime göre, bu bası etkileri genellikle aşağıdaki gibidir:
- Yutkunma Güçlüğü (Disfaji): Gırtlak veya yemek borusuna yapılan baskı, yiyeceklerin veya sıvıların yutulmasını zorlaştırabilir. Bu durum genellikle katı gıdalarda daha belirgindir.
- Nefes Darlığı (Dispne): Trakea (soluk borusu) üzerine yapılan baskı, nefes almayı güçleştirebilir. Bu durum özellikle yatarken veya fiziksel aktivite sırasında artabilir. Nefes verirken tıslama veya hırıltı gibi sesler de duyulabilir.
- Ses Kısıklığı veya Değişikliği: Ses tellerini kontrol eden sinirlerin (rekürren laringeal sinir) guatr tarafından sıkıştırılması veya etkilenmesi sonucu ses kısıklığı veya farklı bir tonlama gelişebilir.
- Öksürük: Trakea üzerindeki baskı, sürekli bir öksürüğe neden olabilir. Bu öksürük genellikle balgamlı olmaz.
Eğer boynunuzda fark ettiğiniz bir şişlik, açıklayamadığınız kilo değişiklikleri, aşırı yorgunluk, çarpıntı veya yutkunma/nefes alma gibi şikayetleriniz varsa, mutlaka bir hekime başvurmanızı öneririm. Erken teşhis ve doğru tedavi, guatrın neden olduğu sorunları yönetmek açısından çok önemlidir.