CHP'yi kim kurdu?

14.03.2025 0 görüntülenme

Türkiye Cumhuriyeti'nin siyasi tarihinde önemli bir yere sahip olan Cumhuriyet Halk Partisi (CHP), köklü geçmişi ve ülke siyasetine yön veren duruşuyla dikkat çekiyor. Peki, bu denli etkili bir partiyi kim kurdu? Bu sorunun cevabı, Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu ve ilk Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk'e uzanıyor.

CHP'nin Kuruluşu ve Atatürk'ün Rolü

CHP, 9 Eylül 1923 tarihinde "Halk Fırkası" adıyla Mustafa Kemal Atatürk tarafından kurulmuştur. Atatürk, Kurtuluş Savaşı'nın ardından yeni bir devlet inşa etme sürecinde, halkın temsilcilerini bir araya getirecek ve ülkenin modernleşme hedeflerine ulaşmasını sağlayacak bir siyasi partiye ihtiyaç duymuştur. Bu amaçla Halk Fırkası'nı kurarak, cumhuriyetin temel değerlerini ve ilkelerini benimseyen bir siyasi hareketin öncüsü olmuştur.

Atatürk, partinin programını bizzat hazırlamış ve temel ilkelerini belirlemiştir. Bu ilkeler, daha sonra "Altı Ok" olarak bilinen Cumhuriyetçilik, Milliyetçilik, Halkçılık, Devletçilik, Laiklik ve İnkılapçılık'tır. Bu ilkeler, Türkiye Cumhuriyeti'nin temel niteliklerini oluşturmuş ve CHP'nin ideolojik çerçevesini şekillendirmiştir.

Partinin Evrimi ve Farklı Dönemleri

Halk Fırkası, 1924 yılında "Cumhuriyet Halk Fırkası" adını almış ve 1935 yılında ise "Cumhuriyet Halk Partisi" olarak anılmaya başlanmıştır. Atatürk'ün ölümünden sonra İsmet İnönü, partinin genel başkanlığını üstlenmiş ve tek parti döneminde ülkeyi yönetmiştir. Çok partili hayata geçişle birlikte CHP, farklı dönemlerde iktidar ve muhalefet görevlerini üstlenmiş, Türkiye siyasetinde önemli bir aktör olmaya devam etmiştir.

CHP, kuruluşundan günümüze kadar birçok farklı siyasi duruş sergilemiş ve programında değişiklikler yapmıştır. Ancak, Atatürk'ün ilkeleri ve cumhuriyetin temel değerleri, partinin kimliğinin önemli bir parçası olarak kalmıştır. Günümüzde de CHP, Türkiye'nin en köklü ve etkili siyasi partilerinden biri olarak varlığını sürdürmektedir.

Özetle, Cumhuriyet Halk Partisi'nin kurucusu, Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk'tür. Atatürk, partiyi ülkenin modernleşme hedeflerine ulaşması ve cumhuriyetin temel değerlerini koruması amacıyla kurmuştur. CHP, Türkiye siyasi tarihinde önemli bir yere sahip olmuş ve farklı dönemlerde ülkenin yönetiminde etkili olmuştur.