Evde ilikli kemik suyu nasıl yapılır?
Evde İlikli Kemik Suyu Yapımı: En Temiz ve Besleyici Yöntem
Merhaba! Eğer sen de ilikli kemik suyunun o eşsiz faydalarını evinde, kendi mutfağında elde etmek istiyorsan, doğru yerdesin. Deneyimlerime göre, doğru malzemeler ve basit birkaç püf noktasıyla harika bir ilikli kemik suyu hazırlamak hiç de zor değil. Hadi gel, bu besleyici sıvıyı en iyi şekilde nasıl elde ederiz, adım adım bakalım.
- Doğru Kemik Seçimi: Lezzetin ve Besleyiciliğin Temeli
Her şeyden önce, kullanacağın kemikler çok önemli. Bu işin sırrı, kemiklerin kalitesinde yatıyor. İlikli kemik suyu için en ideal kemikler şunlar:
- Dana veya Kuzu İlikli Kemikleri: Özellikle diz kemiği, pöçük (boyun) kemiği ve omur kemikleri bol miktarda ilik içerir. Pazardan veya kasaptan bu kemikleri istediğinde, "ilikli kemik" diye belirtmen yeterli. Mümkünse organik veya otla beslenmiş hayvanların kemiklerini tercih et. Bu, hem lezzet hem de besin değeri açısından fark yaratır.
- Sakφα Kemikleri: Biraz daha yoğun bir lezzet ve jel kıvamı için sakφα kemiklerini de kullanabilirsin. Ancak tek başına kullanmak yerine, ilikli kemiklerle karıştırarak daha dengeli bir sonuç elde edebilirsin.
- İşlem Görmemiş Kemikler: Kızartılmış veya önceden pişirilmiş kemikler, besin değerini ve lezzetini kaybeder. Bu nedenle çiğ, taze kemikler seçmek en iyisidir.
Pratik İpucu: Kemikleri bir gün önceden soğuk suyla yıkayıp süzerek bekletmek, üzerindeki olası kan kalıntılarını gidermeye yardımcı olur. Bu, hem daha temiz bir lezzet hem de daha berrak bir görüntü sağlar.
- Hazırlık ve Pişirme Süreci: Sabır ve Doğru Sıcaklık
Kemikleri hazırladıktan sonra sıra pişirme aşamasında. Bu süreç biraz zaman alabilir, ama sonuç buna değer.
- Kemikleri Kavurmak: Kemikleri önce bir fırın tepsisine yayarak 200°C'de yaklaşık 20-30 dakika kadar kavurmak, lezzetini inanılmaz derecede artırır. Kenarları hafifçe kahverengileştiğinde yeterlidir. Bu, maillard reaksiyonu sayesinde kemik suyuna derinlik katar.
- Tencere Seçimi: Geniş ve derin bir tencere kullanmak, hem daha fazla kemik sığdırmanı sağlar hem de buharlaşmayı optimize eder. Döküm tencereler ısıyı eşit dağıttığı için idealdir.
- Su ve Asit: Kemikleri tencereye yerleştirdikten sonra üzerini geçecek kadar soğuk su ekle. Kemik suyu yapımında asit kullanmak çok önemlidir. Bu, kemiklerden mineralleri ve kolajeni daha iyi çözmesine yardımcı olur. Deneyimlerime göre en etkili olanlar şunlar:
- 1-2 yemek kaşığı elma sirkesi
- Birkaç adet defne yaprağı
- 2-3 adet tane karabiber
- 1 adet bütün olarak soyulmuş soğan
- 2-3 adet bütün olarak soyulmuş havuç
- 2-3 sap kereviz sapı (isteğe bağlı)
- Pişirme Sıcaklığı ve Süresi: Tencereyi ocağa alıp kaynama noktasına gelene kadar yüksek ateşte tut. Kaynamaya başladığında ateşi en kısığa getir. Kapağını hafif aralık bırakarak veya kapatmadan, en kısık ateşte en az 12 saat, hatta tercihen 24 saat kadar pişir. Deneyimlerime göre, 18-24 saat arası en ideal süredir. Bu uzun pişirme süresi, kemiklerin içindeki tüm faydalı maddelerin suya geçmesini sağlar. Ara sıra yüzeyde biriken köpükleri ve yağı temizlemek, daha berrak bir su elde etmene yardımcı olur.
Pratik İpucu: Eğer uzun süre ocakta bırakmak istemiyorsan, fırında da benzer bir şekilde, en düşük ısıda (yaklaşık 120-130°C) uzun süre pişirebilirsin. Fırında daha stabil bir sıcaklık elde edilir.
- Süzme ve Saklama: Lezzeti Kaybetmeden Koruma
Pişirme süresi tamamlandığında, elde ettiğin bu yoğun sıvıyı süzme zamanı.
- Süzme Yöntemi: Tenceredeki tüm malzemeleri, ince gözenekli bir süzgeç veya tülbent yardımıyla temiz bir kaba aktar. Kemiklerin içinde kalan ilikleri de bir kaşık yardımıyla ezerek suyunu çıkarmaya çalışabilirsin. İstersen kemikleri ve sebzeleri başka bir tencereye alıp üzerlerine biraz daha sıcak su ekleyerek bir kez daha süzebilirsin. Bu "ikinci suyu" da ilk suyla karıştırabilirsin.
- Yağı Ayırma: Soğuyan kemik suyunu buzdolabına koyduğunda, üzerindeki yağ katmanının donduğunu göreceksin. Bu yağı bir kaşıkla kolayca ayırabilirsin. Elde ettiğin bu yağı ayrı bir kapta saklayıp yemeklerde kullanabilirsin.
- Saklama Süreleri:
- Buzdolabında cam kaplarda 3-4 güne kadar taze kalır.
- Buzdolabı poşetlerine veya buz kalıplarına doldurarak derin dondurucuda 3-6 aya kadar saklayabilirsin. Buz kalıpları, porsiyonluk kullanım için çok pratiktir.
Pratik İpucu: Kemik suyunu cam kavanozlara veya buzdolabı poşetlerine doldururken, üzerine yapacağın yemek veya kullanım amacını belirten bir etiket yapıştırmak, ileride bulmak istediğinde işini kolaylaştırır.
- Kullanım Alanları: Besleyici Değerini Artır
Elde ettiğin bu muhteşem ilikli kemik suyunu ne için kullanabileceğine dair birkaç fikir:
- Çorbalar ve Soslar: Tüm çorbaların, mercimek çorbasından tut kremalı sebze çorbalarına kadar, lezzetini ve besleyiciliğini artırmak için ana su olarak kullan. Et ve tavuk yemeklerinin soslarına ekleyerek hem lezzetini zenginleştirir hem de kıvamını iyileştirirsin.
- Yemek Pişirme: Pilav, makarna veya sebze yemekleri pişirirken su yerine kullanabilirsin. Özellikle pirinç pilavı bu suyla bambaşka bir tat kazanır.
- Tek Başına Tüketim: Sabahları bir kupa sıcak ilikli kemik suyunu içine biraz karabiber ve bir tutam tuz ekleyerek içmek, güne enerjik başlamanın en doğal yollarından biri.
- Bebek Mamaları: Bebeğin ek gıdaya geçtiyse, sebze pürelerinin veya çorbalarının içine birkaç kaşık ekleyerek besin değerini artırabilirsin.
Deneyimlerime göre, haftada birkaç gün düzenli olarak ilikli kemik suyu tüketmek, genel sağlık üzerinde olumlu etkiler yaratıyor. Cilt sağlığından bağışıklık sistemine kadar birçok alanda fayda sağladığına inanıyorum. Umarım sen de bu harika besin kaynağını evinde kolayca hazırlayabilir ve sofralarını zenginleştirebilirsin!