Yahudiler hangi peygambere inanıyor?
Yahudilerin Peygamber Anlayışı
Yahudi inancında peygamberlik kavramı oldukça merkezi bir yere sahiptir. Elbette, Müslümanların ve Hristiyanların da peygamberlere inandığı malum. Ancak Yahudiliğin bu konudaki yaklaşımı, kendi kutsal metinleri ve tarihi tecrübeleriyle şekillenmiş kendine has derinliklere sahip.
Tek Prensip: Tek Allah ve Onun Elçileri
Yahudiliğin temelinde, evrenin ve her şeyin yaratıcısı olan tek bir Allah inancı yatar. Bu Allah, insanlarla iletişim kurmak ve onlara doğru yolu göstermek için peygamberler göndermiştir. Bu nedenle, Yahudilikte peygamberlik, Allah'ın vahiy aldığı, O'nun mesajını insanlığa ileten seçilmiş kişiler olarak tanımlanır.
Ancak burada önemli bir nokta var: Yahudiler sadece kendi geleneklerinde peygamber olarak kabul edilen kişilere inanırlar. Bu liste, Yahudi kutsal kitabı olan Tanah'ta (Hristiyanların Eski Ahit dediği kısım) açıkça belirtilmiştir. Bu listede yer almayan, başka dinlerin peygamber olarak kabul ettiği kişileri de, kendi inançları doğrultusunda değerlendirirler.
Kimler Yahudi Peygamberidir?
Yahudilikte peygamberlik, belirli özelliklere sahip kişilere atfedilir. Bu özellikler arasında, Allah ile doğrudan bir iletişim kurma, geleceği görme (kehanet), ahlaki ve hukuki mesajlar iletme gibi yetenekler bulunur. Yahudi geleneğinde en bilinen ve en önemli peygamberler arasında şunlar sayılabilir:
* Musa (Moshe): Yahudilik için peygamberlerin en büyüğü olarak kabul edilir. Allah'ın ona Sina Dağı'nda Tevrat'ı (On Emir'i içeren kutsal kitap) verdiğine inanılır. Yahudilerin Mısır'dan çıkışını yöneten liderdir.
* İbrahim (Avraham): Yahudilik, Hristiyanlık ve İslamiyet'in atası olarak kabul edilir. Allah'ın onunla bir ahit (anlaşma) yaptığına inanılır.
* Davut (David): İsrail krallığının ikinci kralıdır ve Psalms (Mezmur) kitabının yazarı olduğuna inanılır.
* Yeşaya (Yeshayahu): Geleceğe dair önemli kehanetlerde bulunduğu düşünülen büyük peygamberlerden biridir.
* Yeremya (Yirmeyahu): Kudüs'ün yıkılışı ve Babil sürgünü ile ilgili kehanetleriyle bilinen bir peygamberdir.
Bu isimler sadece birkaç örnektir. Tanah'ta toplamda 80'den fazla peygamberden bahsedildiğini biliyor muydunuz? Bu peygamberlerin öğretileri ve yaşamları, Yahudi toplumunun ahlaki ve hukuki çerçevesini oluşturur.
İsa ve Muhammed Yahudi Peygamberi midir?
Yahudi inancına göre, İsa Mesih (Yeshua HaMashiach) ve Hz. Muhammed Yahudi peygamberleri arasında sayılmazlar. Bu, onların öğretilerini reddettikleri anlamına gelmez. Yahudi geleneği, kendilerine vahiy geldiğine inanmadıkları veya kendi kutsal metinlerinde belirtilen peygamberlik zincirine dahil olmadıkları için bu kişileri kendi peygamberleri olarak kabul etmez.
İsa'nın Yahudi Mesih beklentisiyle ilişkilendirilmesi ve Hz. Muhammed'in getirdiği mesaj, Yahudi peygamberlik anlayışının dışındadır. Ancak bu, Yahudilerin bu kişilere karşı olumsuz bir tutum sergilediği anlamına gelmez. Sadece, kendi peygamberlik tanımlarına uymadıkları için peygamber olarak kabul edilmezler.
Pratik Öneri: Kutsal Kitaplarını Anlamak
Eğer Yahudi inancını ve peygamberlerini daha iyi anlamak istersen, en doğru yol Tanah'ı (özellikle Tevrat ve Nebiim - Peygamberler bölümlerini) incelemektir. Bu metinler, hem peygamberlerin yaşamlarına hem de öğretilerine dair somut bilgiler sunar. Farklı Yahudi yorumlarını ve tefsirlerini okumak da konuya daha derinlemesine hakim olmanı sağlayacaktır. Unutma, her inanç kendi içinde derin bir tarih ve felsefe barındırır.