Hamsi ne zaman çıkar?
Hamsi Ne Zaman Çıkar? Karadeniz'in Kış Müjdecisi
Deneyimlerime göre, hamsi avının zirve dönemi genellikle Kasım ayının ortalarından Şubat sonuna kadar sürer. Ancak bu, denizin ve hava koşullarının durumuna göre değişkenlik gösterebilir. Balıkçılar için hamsinin bolluğu ve lezzeti, su sıcaklığıyla doğrudan ilişkilidir. Hamsi, soğuk suyu seven bir balıktır ve su sıcaklığı düştükçe kıyılara yaklaşır, yağlanır ve lezzeti artar.
- Su Sıcaklığı ve Hamsi Göçü: En Kritik Faktör
Hamsi avcılığının başlaması ve yoğunlaşması, Karadeniz'in su sıcaklığına bağlıdır. Genellikle su sıcaklığı 14-15 santigrat derecenin altına düştüğünde hamsi avı hareketlenmeye başlar. Bu sıcaklıklar, hamsinin beslenme ve üreme döngüsü için idealdir. Özellikle Aralık ve Ocak ayları, su sıcaklığının en düşük seviyelerde seyrettiği ve hamsinin en bol yakalandığı dönemlerdir. Bu aylarda hamsi, adeta tek bir sürü halinde hareket eder ve avlanması daha kolay hale gelir. Batı Karadeniz'de, mesela Akçakoca veya Ereğli açıklarında, hamsi avı Doğu Karadeniz'e göre genellikle birkaç hafta daha erken başlayabilir. Bunun sebebi, batıdaki su kütlesinin daha erken soğumasıdır. Doğu Karadeniz'de, özellikle Rize, Trabzon ve Artvin açıklarında ise hamsi avı genellikle Kasım sonu gibi tam anlamıyla başlar ve Şubat sonuna kadar devam eder.
- Hava Koşulları ve Hamsinin Kıyılara Yaklaşması
Fırtınalı ve poyrazlı havalar, hamsinin kıyılara yaklaşmasında önemli bir rol oynar. Deneyimlerime göre, şiddetli rüzgarlar ve dalgalar, hamsi sürülerinin açık denizden kıyı şeridine doğru hareket etmesine neden olur. Bu durum, balıkçıların daha az yakıt harcayarak ve daha kısa sürede avlanmalarını sağlar. Ancak aşırı fırtınalar, avcılığı tamamen durdurabilir. İdeal olan, fırtınanın ardından denizin sakinleştiği günlerdir. Bu günlerde hamsi, avlanmaya en uygun pozisyonda olur. Örneğin, kuvvetli bir lodosun veya poyrazın ardından deniz durulduğunda, limanlara genellikle bol miktarda hamsiyle dönen tekneleri görürsün. Bu, hamsinin fırtınadan kaçarken kıyıya yakın sulara sığınmasının bir sonucudur.
- Hamsinin Yağlanma Süreci ve Lezzet Farkları
Hamsinin lezzeti ve kalitesi, yağlanma oranıyla doğrudan ilişkilidir. Hamsi, su sıcaklığı düştükçe ve kışa doğru ilerledikçe daha fazla yağlanır. En lezzetli ve yağlı hamsi, genellikle Aralık ve Ocak aylarında avlanır. Bu dönemde hamsinin eti sıkılaşır, kemiği kolayca ayrılır ve kızartıldığında ya da buğulamada muhteşem bir lezzet sunar. Karadenizli balıkçılar arasında "hamsi şubat ayında incelir" diye bir laf vardır. Bu, hamsinin kış sonuna doğru üreme dönemine girmesi ve yağ oranının düşmesiyle ilgilidir. Bu yüzden, gerçek hamsi lezzetini yakalamak istiyorsan, Kasım sonu ile Şubat başı arasındaki dönemi kaçırmamalısın. Ocağın ilk haftaları ise bence hamsinin zirve yaptığı, en yağlı ve en lezzetli olduğu zamandır.
Pratik İpuçları: Taze Hamsi Nasıl Seçilir?
- Parlaklık: Hamsi ne kadar parlaksa o kadar tazedir. Matlaşmış hamsiden uzak dur.
- Gözler: Gözleri canlı, berrak ve dışa bombeli olmalı. Çökük ve bulanık gözler bayatlık işaretidir.
- Koku: Deniz kokmalı, asla ağır veya kötü bir koku olmamalı.
- Pullar: Pulları sıkıca yapışık olmalı, kolayca dökülmemeli.
- Esneklik: Parmağınla bastırdığında et hemen eski haline dönmeli.
Bu faktörleri göz önünde bulundurarak, Karadeniz'in bereketli sularından gelen o eşsiz hamsi lezzetini en doğru zamanda yakalayabilirsin.