Redif ne demek örnek?

Redif Nedir?

Redif, şiirde ahengi sağlayan en önemli unsurlardan biri. Basitçe söylemek gerekirse, bir dize sonundaki kafiye eklerinden sonra gelen ve birbiriyle aynı olan kelimeler veya kelime gruplarıdır. Kafiyenin devamı gibi düşünebilirsin. Yani, kafiye tuttu, ardından gelen aynı sesli kelimeler ya da kelime grupları da redifi oluşturuyor.

Deneyimlerime göre, birçok insan kafiye ve redifi karıştırabiliyor. Kafiye, kelimelerin kök kısmındaki ses benzerliğidir. Redif ise bu benzerliğin kafiyeden sonraki kısmında başlar. Hatta bazen redif, kafiyeden daha belirgin bir ahenk unsuru haline gelebilir.

Redif Türleri ve Örnekleri

Redifler, yapılarına göre ikiye ayrılır:

• Kelime Redifleri: Kelime gruplarının aynı olması durumunda kullanılır. Yani, iki kelime bir araya gelerek redifi oluşturur.
• Ek Redifleri: Kelimelere eklenen iyelik, hal, çoğul ekleri gibi eklerin aynı olması durumunda kullanılır. Bu daha yaygın bir redif türüdür.

Şimdi somut örneklere bakalım:

Örnek 1 (Kelime Redifi):

Bahçede bir gül goncası

Ne güzel durur bir gül goncası

Burada "goncası" kafiyedir. Ama kafiyeden sonra gelen "bir gül goncası" kelime grubu tekrar ettiği için bu bir kelime redifidir.

Örnek 2 (Ek Redifi):

Bir hilal uğruna ya rab ne güneşler batıyor!

Toprakta vurulmuş cesetler yatıyor.

Bu örnekte "batıyor" ve "yatıyor" kelimelerindeki "-ıyor" ekleri aynı olduğu için bu bir ek redifidir. Buradaki asıl kafiye ise "bat" ve "yat" kısımlarındaki "at" sesleridir.

Başka bir örnek:

Ağaçlar yeşil yaprakları

Yere düşer sarı yaprakları

Burada "yaprakları" kelimesindeki "-ları" iyelik ekleri aynı olduğu için ek redifi oluşturur. "Yaprak" kelimesindeki "apak" sesleri ise kafiyedir.

Redifin Şiirdeki Önemi ve Faydaları

Redif, sadece bir ses tekrarı değil, şiirin anlamını ve duygusunu güçlendiren bir unsurdur. Deneyimlerime göre,:

• Ahengi Güçlendirir: Redif, şiire akıcılık ve müzikalite katarak okuyucunun veya dinleyicinin hoşuna giden bir ritim yakalamasını sağlar. Bu, özellikle klasik Türk şiirinde (Divan ve Halk edebiyatı) çok belirgin bir özelliktir.
• Vurgu Yapar: Tekrarlanan kelime veya kelime grupları, o dize veya bölümdeki ana fikre veya duyguya vurgu yapabilir.
• Duygusal Etkiyi Artırır: Belirli bir kelimenin veya ifadenin tekrarı, şiirin taşıdığı duyguyu pekiştirir ve okuyucunun o duyguya daha kolay kapılmasını sağlar. Bir nevi "nakarat" görevi görebilir.
• Ezberlemeyi Kolaylaştırır: Özellikle halk şiirinde akılda kalıcılığı artıran önemli bir unsurdur.

Bir zamanlar bir şairin, bir dizesindeki redifi değiştirmek için saatlerce düşündüğünü duymuştum. Çünkü o küçük kelime veya ek, şiirin bütün havasını değiştirebiliyordu. Bu yüzden redifi doğru seçmek ve kullanmak, şiirin kalitesini ciddi şekilde etkiler.

Redif Kullanırken Dikkat Edilmesi Gerekenler

Redif kullanmak güzel ama bazı noktalara dikkat etmek gerekiyor. Deneyimlerime göre,

• Doğallık: Redif, sırf olsun diye zorlama bir şekilde kullanılmamalı. Şiirin akışına ve anlamına hizmet etmeli. Zorlanan redifler, şiiri yapaylaştırabilir.
• Anlam Kayması: Redif olarak kullanılan kelime veya kelime grupları, ana fikirden uzaklaşmamalı veya anlamsız bir tekrara dönüşmemeli.
• Aşırıya Kaçmama: Her dizeye redif eklemek yerine, yerinde ve zamanında kullanmak daha etkili olur. Aşırı redif kullanımı, şiiri monotonlaştırabilir.
• Kafiye ile Uyumu: Redif, her zaman kafiyenin bir devamı gibidir. Kafiye ile uyumsuz bir redif, ahengi bozar.

Eğer sen de şiir yazıyorsan, yazdığın şiirlerdeki redifleri bir kontrol et. Belki de küçük bir değişiklik, şiirine bambaşka bir hava katacaktır.